Kanał Elbląski, pochylnia Buczyniec.
Bukowy las, zatoka Widłągi.
Żaglówki w porcie, OW Jażdżówki.
Śladami przeszłości, wieś Sampława.
<
>
W herbie Iławy widnieje postać Matki Boskiej w czerwono-niebieskich szatach z gołym Dzieciątkiem na ręku, która siedzi na tronie w złotej bramie miasta, na niebieskim tle.
Herb miasta Iławy został zatwierdzony znowelizowaną uchwałą Rady Miejskiej z 28 maja 1998 r.
Iława leży na pograniczu d. Prus Królewskich i Książęckich, Prus Zachodnich i Wschodnich, Warmii, Mazur i Pomorza Nadwiślańskiego. Nazwa miasta wywodzi się od pruskiego słowa ilis, co znaczy czarny. W języku łotewskim oznacza błoto lub bagno. I tak, bałtosłowiańskie słowo ilu lub ilo znaczy zarówno czarny, brudny, jak i błoto bądź muł. Etymologia nazwy miasta związana jest z bagnistą okolicą lub też z czarnym kolorem tafli Jezioraka.
Najstarsza forma nazwy Iławy to łacińskie Ylavia. Ta właśnie forma pojawiła się na dokumencie lokacyjnym z 1317. W późniejszych dokumentach z 1333 oraz 1334 pojawia się Ylav, natomiast w dokumencie z 1338 odmiana Ylau. W XV wieku pojawiła się forma Ylow oraz Ylow Thethonicalis. W latach 1430 i 1438 dokumenty, które wystawił komtur dzierzgoński mówiły o Deutschen Ylaw. W latach 1443, 1457 oraz 1458 miasto nazwano Ylaw, a w 1456 pojawiła się forma Ilau, następnie w 1459 zmieniono ją na Eylaw. W 1457 pojawiła się nazwa Deutze Eylau, a w 1468 jej inna forma Dwetsch Eylau. Między XVI a XVII wiekiem w występują nazwy Teutschen Eylau, Deutscheneylau oraz Theuto Ilavia. W XVIII wieku przyjęto powszechnie obowiązującą aż do 1933 r. formę Deutsch Eylau. 1 stycznia 1934 r. zmieniono oficjalną nazwę na Stadt Deutsch Eylau. Od 1945 r. oficjalna nazwa miasta to Iława.
Największy rozwój miasta przypada na wiek XIX. W 1860 r. oddano do użytku drogę wodną łączącą Iławę z Elblągiem i Ostródą, a rozbudowa linii kolejowej w 1872 r. do Torunia i Ostródy, następnie w 1876 r. do Malborka i Gdańska spowodowała dalszy rozwój miasta. W drugiej połowie XIX w. Iława stała się już na tyle znaczącym ośrodkiem miejskim, że obrano ją na siedzibę sądu obwodowego oraz urzędu celnego.
Kalendarium Iławy
Po I wojnie światowej zgodnie z jednym z postanowień traktatu wersalskiego 11 lipca 1920 na Warmii i Mazurach odbył się plebiscyt, decydujący o przynależności Iławy do Niemiec. Za przynależnością do Polski opowiedziało się tylko 5% głosujących. Była to porażka strony polskiej. Tuż przed II wojną światową wdrażano program robót publicznych, który w znacznym stopniu zmniejszył bezrobocie. Dzięki temu popularność w mieście zdobyła nazistowska partia NSDAP.
Zdjęcia, pocztówki dawnej Iławy.
... panorama Iławy
... centrum Iławy , po lewej poczta, po prawej budynek szkoły
... restauracja Scholtenberg na Wielkiej Żuławie
... ulica Cesarska (Kaiserstrasse), przy ratuszu
... spacer nad brzegiem Jezioraka
... restauracja otwarta 6 czerwca 1927 roku na plaży miejska w Iławie
... kąpielisko miejskie w okolicach dzisiejszej restauracji Kormoran
... kawa na tarasie restauracji nad brzegiem Jezioraka
... regaty żeglarskie na Jezioraku
... regaty wioślarskie na Jezioraku
... członek sekcji wioślarskiej w Iławie
... Mały Jeziorak , przesmyk pod mostem na Jeziorak
... plebania i kościół ewangelicki w Iławie
... skrzyżowanie przy budynku Poczty Głównej
... budynek Poczty Głównej w Iławie
... pomnik w Iławie ku czci żołnierzy 59 reg. piechoty poległych w czasie I w.św.
... powrót wojsk niemieckich do Iławy po wygranym plebiscycie przez Niemcy
... ratusz w Iławie przy ul. Kaiserstrasse, dziś Niepodległości
... ratusz w Iławie zbudowano w latach 1910 - 1912 za ok. 300.000 marek
... zachodnia część starego miasta Iławy
... ulica Adolfa Hitlera w Iławie, wcześniej Parkowa, dzisiejsza Sienkiewicza
... ulica Cesarska (Kaiserstrasse) Iławie
... ulica Dworcowa, dziś rozwidlenie ulic Król. Jadwigi i J. III Sobieskiego
... Iława, ul. Zamkowa, w tle budynek dzisiejszej plebanii przy Kościele
W wyniku działań wojennych w 1945 r. miasto zostało w znacznym stopniu zniszczone. Z tego powodu oraz burzliwych dziejów miasto nie posiada cennych zabytków. Z nielicznych budynków jakie przetrwały do dnia dzisiejszego na uwagę zasługują:
Wraz z budynkami zniszczeniu uległy dzieła stanowiące ich wyposażenie: malarstwo, rzeźba, sztuka użytkowa. W gotyckim kościele z XIV w. ocalał rokokowy ołtarz główny, wieża i dzwon z 1740 r. W 1976 r. do Iławy przewieziono barokowe rzeźby z XVIII w. ze zniszczonego pałacu w Kamieńcu.
Fotografie miejsc starej i dzisiejszej Iławy. Pomysł i zdjęcia pochodzą ze świetnego albumu "Iława wczoraj i dziś" - Rafała Kociędy
... dzisiaj Iława to piękne rozwijające się miasto
... Iława, ul. Bahnhofstrase, przejazd kolejowy na pierwszym planie
... Iława, widok obecny, ul. Królowej Jadwigi, przejazd kolejowy
... Iława, płd.-zach. narożnik rynku, widoczny browar Ostdeutschem Brauhaus
... Iława, płd.-zach. narożnik rynku, stan obecny
... Iława, zbieg Kaiserstrase, Osterodestrase, Oberwallstrase i Bahnhofstrase
... dziś to ulice Niepodległości, Kościuszki, Jagiellończyka, Królowej Jadwigi
... kąpielisko miejskie w Iławie uruchomione 6 czerwca 1927 r.
... Iława, stan obecny, po wielokrotnych przebudowaniach
... ulica Löbauerstrase w Iławie, po prawej Hotel Central
... dzisiaj to ulica Królowej Jadwigi, po prawej Galeria Jeziorak
... zdjęcie nadbrzeża z grobli łączącej Mały i Duży Jeziorak
... obecnie jest tu przystań Hotel 110, wczesniej kolejarski ośrodek Perkoz
... w 1922 r. zbudowano schronisko dla niem. organizacji młodzieżowych
... obecnie to przystań żeglarska Omega w Iławie
... ulica Parkstrase w Iławie
... Iława, widok obecny, ulica Sieńkiewicza
... płn. strona rynku, na pierwszym planie sklep Ludwiga Schilkowskiego
... w latach 1968-72 na tym miejscu wybudowano osiedle mieszkaniowe
... ulica Kaiserstrase, po lewej ogrodzenie nieistniejącego cm. ewangelickiego
... dzisiaj jest to ulica Niepodłegości, na miejscu cmentarza jest park
... ratusz miejski nieco zmieniony i odbudowany w 1998 r.
... oryginalny, posrebrzany, odzyskany łańcuch burmistrza Bruno Grzywacza
Według dostępnych materiałów, w Iławie, w 1945 roku działały dwa browary i kilka rozlewni piwa. Szacuje się, że było ich co najmniej piętnaście.
... rynek Iławy, widoczny budynek browaru Ostdeutschem Brauhaus
... butelki Bergschloss Brauerei Dt. Eylau
... porcelanki Bergschloss Brauerei Dt. Eylau
... porcelanki browaru Bruno Wichert Dtsch. Eylau
... porcelanka C. Krause Mineralwasserfabrik Dt.Eylau
... porcelanka browaru Eduard Mehl Dt. Eylau
... porcelanki browaru Emil Döhring Deutsch-Eylau
... porcelanki browaru Emil Schulz Dt. Eylau
... porcelanka browaru H. Bentau Dt. Eylau
... porcelanki Bierverlag Hermann Kienapfel Dt. Eylau
... porcelanki MineralWasser Fabrik Hugo Nieckau Dt. Eylau
... butelki MineralWasser Fabrik Hugo Nieckau Dt. Eylau
... porcelanki browaru J. Bromberg Dt. Eylau WPR
... porcelanka browaru A. Olschewski Dt. Eylau
... porcelanki Ostdeutsches Brauhaus Dt. Eylau
... porcelanki Ostdeutsches Brauhaus O. Grosse Dt. Eylau
... porcelanki browaru Wilhelm Lumpe Dt. Eylau
... porcelanka browaru Wilhelm Rhode Dt. Eylau
... to tu, podczas budowy restauracji natrafiono na porcelanowe korki
Według bloga mazuryzachodnie.blogspot.com, do 1945 r. w Iławie działało przynajmniej 15 browarów i rozlewni piwa, a w całej prowincji było ich podobno 410.
Brauerei F. Boettcher, 1870 - 1895
Brauerei Eppinger 1870 - 1888
Brauerei Loesekraut - 1897
Brauerei Louis Döhring - 1898
Ostdeutsches Brauhaus, GmbH (g: 1876) 1900 - 1914
Brauerei Erich Boldt 1912 - 1914
Brauerei Bergschloss C. Tolcksdorff - 1924
Brauerei Hermann Bazmüller - 1930
Ostdeutsches Brauhaus, Inh. Otto Grosse - 1945
Oprócz browarów i rozlewni piwa, istniało także wiele rozlewni, wina, wody mineralnej i oranżad. Do najbardziej znanych należała rozlewnia win i likierów Friedricha Bewersdorff oraz wytwórnia win, likieru i octu Hugo Nieckau.
Położone na terenie dzisiejszych warsztatów szkolnych przy ulicy Konstytucji 3 Maja budynki tej rozlewni spłonęły już 18 stycznia 1945 roku, na cztery dni przed wejściem żołnierzy Armii Czerwonej. Tego dnia nadleciały od strony Lubawy dwa radzieckie samoloty, które zrzuciły bomby w okolicach dworca i starego miasta. Ucierpiały nieznacznie dworcowe baraki oraz wytwórnia Hugo Nieckau.
W mieście były też składy i hurtownie napojów. Jeden ze składów przetrwał do naszych czasów, choć w nieco zmienionej formie. Dziś, w zaciemnionych pomieszczeniach dawnego magazynu, mieści się restauracja "Smocza Jama". W trakcie prac związanych z budową restauracji natrafiono na dużą ilość porcelanowych korków z całych Prus Wschodnich.
W 2012 r. oddano po generalnym remoncie neogotycki budynek stacji Iława Główna, zachowując jednocześnie z ogromną starannością szczegóły pierwotnej budowli.
Opracowano na podstawie :
- Iława, Dzieje miasta - Stanisław Achremczyk
- Iława, Z dziejów miasta i powiatu - Stanisław Hertel, Witold Pikulski, Leonard Podgórski,Andrzej Wakar, Ewa Kulig
- Powiat Iławski, Dzieje miast i wsi – Wiesław Niesiobędzki
- Iława wczoraj i dziś – Rafał Kocięda
- Historia Iławy - @JachtCzarter
- Dworzec Iławy - http://www.youtube.com/watch?v=7UcXl3mT7Qc
- Mazury Zachodnie - http://mazuryzachodnie.blogspot.com/
- zdjęcia i pocztówki – internet, zbiory własne
mapa strony I Administrator I Pojezierze Iławskie I 2014 -2021 © No Copy